แนวคิดและการปฏิบัติของการแทรกแซงด้วยการออกแบบ

Abstract

บทความมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับการแทรกแซงด้วยการออกแบบ หมายถึง การใช้กระบวนการออกแบบเข้าไปมีส่วนร่วมในสถานการณ์บางอย่าง เพื่อทำให้สถานการณ์ดังกล่าวเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ขั้นตอนของการแทรกแซงด้วยการออกแบบสามารถแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การระบุสถานการณ์ (2) การวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย และ (3) การออกแบบอย่างมีส่วนร่วม

การระบุสถานการณ์มีองค์ประกอบที่สำคัญ ได้แก่ สถานที่ ผู้แสดง และกิจกรรมทางสังคม นักออกแบบสามารถประยุกต์ใช้หลักการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมระบุโจทย์ของการแทรกแซง จากนั้นนักออกแบบสามารถประยุกต์หลักการวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้ เพื่อจำแนกกลุ่มเป้าหมายของการแทรกแซง แล้วจึงนำกลุ่มเป้าหมายดังกล่าวเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการออกแบบ

ผู้วิจัยได้นำแนวคิดการแทรกแซงด้วยการออกแบบไปวิเคราะห์การปฏิบัติการในโครงการผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ เทศกาลงานออกแบบเชียงใหม่ดีไซน์วีค 2016 พบว่าการออกแบบตามแนวคิดดังกล่าว ก่อให้เกิดผลลัพธ์ 2 ประการ ได้แก่ ประการที่ 1 ผลงานสื่อประชาสัมพันธ์โครงการซึ่งมีความสำคัญน้อยกว่า ผลลัพธ์ ประการที่ 2 การแทรกแซงด้วยกระบวนการออกแบบอย่างมีส่วนร่วม ที่สามารถสร้างการปฏิสัมพันธ์ระหว่างศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ กับชุมชนนักออกแบบในจังหวัดเชียงใหม่ อันนำไปสู่ความร่วมมือต่อไปในอนาคต

นักออกแบบที่สนใจแนวคิดนี้จำเป็นต้องปรับทัศนคติในการออกแบบ จากการเป็นผู้ควบคุมผลผลิตของการออกแบบ มาเป็นการสร้างกระบวนการออกแบบร่วมกับกลุ่มเป้าหมาย และมีทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี รวมทั้งสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อีกด้วย