ความแตกต่างทางพันธุกรรมของประชากรข้าววัชพืชจากภาคเหนือตอนล่าง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

Abstract

การแพร่ระบาดของข้าววัชพืชเป็นปัญหาร้ายแรง และทำความเสียหายให้แก่ผลผลิตข้าวในระบบนาหว่านของประเทศไทย ข้าววัชพืชมีความหลากหลายทางพันธุกรรมและความสามารถในการปรับตัวสูงทำให้การป้องกันกำจัดทำได้ยาก การทดลองนี้ได้ตรวจสอบความแตกต่างทางพันธุกรรมของประชากรข้าววัชพืชจากภาคเหนือตอนล่างและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย โดยใช้เครื่องหมายโมเลกุล microsatellite 12 ตำแหน่ง คำนวณระยะห่างทางพันธุกรรม และความใกล้ชิดทางพันธุกรรมของประชากรข้าววัชพืช ข้าวปลูก และข้าวป่าสามัญจากภาคเหนือตอนล่าง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เทียบกับข้าวปลูกพันธุ์ที่นิยมปลูกในท้องถิ่นที่ศึกษา พบว่า ข้าววัชพืชมีพันธุกรรมอยู่ระหว่างข้าวปลูก และข้าวป่าสามัญ จึงยืนยันได้ว่าข้าววัชพืชเป็นลูกผสมระหว่างข้าวปลูกกับข้าวป่า นอกจากนั้นยังพบว่าข้าววัชพืชแต่ละท้องถิ่นมีพันธุกรรมใกล้ชิดกับพันธุ์ข้าวปลูกที่ขึ้นร่วมมากกว่าข้าวป่า จึงน่าจะเกิดการไหลของยีนจากข้าวปลูกไปสู่ข้าววัชพืชอย่างต่อเนื่อง ทำให้ข้าววัชพืชมีโอกาสปรับตัวให้คล้ายพันธุ์ข้าวปลูกได้มากยิ่งขึ้น ดังนั้นความแตกต่างระหว่างประชากรข้าววัชพืชจะขึ้นกับพันธุ์ข้าวปลูกที่พบขึ้นร่วมผ่านทางกลไกการแลกเปลี่ยนยีน