สถานการณ์ด้านอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมของกลุ่มเกษตรกรปลูกข้าวโพด

Abstract

บริบทการทำงานเป็นหนึ่งปัจจัยกำหนดสุขภาพด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญส่งผลต่อสุขภาพคนทำงาน การวิจัยเชิงพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ด้านอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมของ กลุ่มเกษตรกรปลูกข้าวโพด จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 339 ราย เลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพมีค่าดัชนีความตรงตามเนื้อหา 0.99 และความเชื่อมั่นอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ (0.80-0.94) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยคุกคามสุขภาพจากสภาพแวดล้อมการทำงานที่สำคัญ ได้แก่ ปัจจัยด้านกายภาพ คือ อากาศร้อน (ร้อยละ 99.7) และแสงจ้ามากเกินไป (ร้อยละ 96.2) ปัจจัยด้านเคมี คือ ฝุ่นข้าวโพด (ร้อยละ 96.2) และสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (ร้อยละ 87.6) ปัจจัยด้านการยศาสตร์ ได้แก่ ท่าทางการทำงานไม่เหมาะสม ทำงานในลักษณะซ้ำ ๆ และนั่งหรือยืนทำงานนาน (ร้อยละ95.0-98.2) ปัจจัยด้านจิตสังคมเกี่ยวกับรายได้ไม่แน่นอน (ร้อยละ 91.2) สภาพการทำงานที่ไม่ปลอดภัย เป็นการทำงานกับเครื่องมือ/อุปกรณ์ของมีคม (ร้อยละ 99.4) การเจ็บป่วยที่อาจเกี่ยวเนื่องจากงานที่สำคัญ คือ อาการปวดระบบโครงร่างกล้ามเนื้อ (ร้อยละ 80.2) และความเครียดจากรายได้ไม่แน่นอน (ร้อยละ 76.7) การบาดเจ็บจากงานในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา พบเพียงร้อยละ 11.2 เป็นการบาดเจ็บไม่รุนแรง สาเหตุจากเครื่องมือ/อุปกรณ์ที่มีคมตัดบาดทิ่มแทง (ร้อยละ 48.5)

ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า ทีมอาชีวอนามัยควรให้ความสำคัญต่อการสื่อสารความเสี่ยงจากการทำงานและผลลัพธ์ทางสุขภาพ ตลอดจนพัฒนาระบบบริการด้านอาชีวอนามัย การเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ทั้งพัฒนากลยุทธจัดการปัญหาสุขภาพของระบบโครงร่างกล้ามเนื้อ และความเครียดจากงาน เพื่อเพิ่มผลผลิตการทำงาน และคุณภาพชีวิตการทำงาน ในกลุ่มเกษตรกรปลูกข้าวโพด