โลหะปราสาท แสงแห่งธรรม

Abstract

โลหะปราสาทในวัดราชนัดดารามวรวิหาร สร้างในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นอาคารที่ทรงมีพระราชดำริให้สร้างแทนที่เจดีย์ ด้วยทรงหมายให้มีความพิเศษเป็นโลหะปราสาทแห่งที่ 3 ของโลกถัดจากอินเดียและศรีลังกา เพื่อแสดงออกถึงว่าประเทศไทยเป็นศูนย์กลางของพระพุทธศาสนาแห่งหนึ่งของโลกเหมือนทั้งสองประเทศนี้ ตัวอาคารมีจุดเด่นคือมีช่องเปิดให้แสงเข้าได้โดยรอบ เกิดรูปแบบและลักษณะต่างๆ ของแสงในพื้นที่ตลอดทั้งวัน นับว่าเป็นพุทธสถาปัตยกรรมที่ใช้ภูมิปัญญาในการออกแบบให้มีความโดดเด่น ในเรื่องของการนำแสงเข้ามาภายในตัวอาคาร การใช้แสงในพุทธสถาปัตยกรรมนั้น ไม่ได้เป็นเพียงการนำแสงเข้ามาเพื่อให้เกิดความสว่างภายในตัวอาคารเท่านั้น กล่าวคือไม่ได้เป็นเพียงแค่การใช้งานเชิงกายภาพ แสงส่งผลกระทบต่ออารมณ์การรับรู้และความรู้สึก ผู้เขียนจึงเสนอมุมมองในเรื่องของแสงที่เกิดขึ้นภายในพุทธสถาปัตยกรรม ในมิติของแสงแห่งธรรม แสงแห่งธรรม ในความหมายตามหลักธรรมพุทธศาสนาคือแสงสว่างที่เกิดขึ้นอยู่ภายใน แสงนี้เกิดขึ้นได้หลายขณะจากหลายเหตุและปัจจัย แสงแห่งธรรมนั้นสามารถเป็นแนวทางให้จิตเกิดปัญญาได้ พลังของแสงแห่งธรรมนี้ก่อให้เกิดเป็นพลังในการขับเคลื่อนชีวิต นำทางไปในทิศที่ถูกต้อง ไม่หลงไปในทางที่ผิด บทความนี้เป็นการจำแนกการเกิดขึ้นของแสงแห่งธรรม ตามหลักการของพุทธศาสนา แสดงความเชื่อมโยงและความสัมพันธ์ ระหว่างแสงธรรมชาติกับแสงแห่งธรรมในโลหะปราสาทวัดราชนัดดารามวรวิหาร และแสดงให้เห็นถึงมุมมองของการสร้างพื้นที่ของแสงแห่งธรรมในพุทธสถาปัตยกรรม